Lukt het jouw leerlingen ook om zoveel mogelijk samenstellingen te laten maken?
Het leven is vol samenstellingen. De leerlingen kennen er vaak al een heleboel, maar wisten niet dat we ze samenstellingen noemen. Na een korte uitleg kunnen ze zelf samentellingen maken. Want is er leuker dan met allemaal losse woorden zelf nieuwe samen te stellen?
Bij een samenstelling is er sprake van twee (of meerdere woorden) die samen een nieuw woord vormen. Voorwaarde is wel dat de twee woorden ook los van elkaar, dus als een opzichzelfstaand woord, gebruikt kunnen worden.
Samenstellingen maken
Samenstellingen lenen zich uitermate goed om eens op een andere manier te werken. Laat de leerlingen in tweetallen woorden combineren en zoeken naar de verschillende samenstellingen die ze met die woorden kunnen maken. Met de woordkaartjes onderaan deze pagina kunnen de kinderen zich helemaal uitleven, want met elke set woordkaartjes kunnen ze ontzettend veel samenstellingen maken.
Behalve bestaande woorden, is het ook leuk om de fantasie van de leerlingen te prikkelen door ze ook een of meerdere nieuwe woorden te laten maken. Vraag de leerlingen naar de betekenis van de zelfbedachte, nieuwe woorden of laat ze er een tekening van maken.
Woordritsen
Bij woordritsen maken de leerlingen twee samengestelde woorden waarbij het tweede deel van het ene woord tegelijkertijd het begin is van de andere samenstelling. Dat levert soms ook bestaande samenstellingen van drie woorden op, zoals ‘voetbalveld’, maar ook ‘tentzeilboot’ kan ontstaan.
Laat de leerlingen samenstellingen maken met de kaartjes. Ze leggen deze als een soort van dominostenen achter elkaar. Lukt het de kinderen om de kaartjes zodanig neer te leggen dat het woord op het allerlaatste kaartje ook weer het begin van de samenstelling vormt met het eerste woord?
Om te starten kunnen de leerlingen eerst samenstellingen maken met twee kaartjes, om vervolgens die combinaties weer op andere aan te laten sluiten.
Samenstellingen zoeken
Zijn de leerlingen klaar met de woordkaartjes, of zoek je naar een geheel andere werkvorm om te oefenen met de samengestelde woorden? Stuur ze op onderzoek uit. In het klaslokaal zijn immers ontelbare samengestelde woorden te vinden. Laat de kinderen deze noteren op een werkblad of memoblaadje dat ze ophangen op de plek waar ze het samengestelde woord hebben gevonden. Je zult zien dat in een mum van tijd de klas vol hangt met memoblaadjes!
